Onlangs werd me gevraagd of ik wel eens iemand begraven had die niet in een kist lag. Een mooie aanleiding om hier eens een blog over te schrijven.
Stel je hebt grote angst voor enge ruimtes of je hebt altijd geroepen dat je je ‘niet laat kisten’, dan kan dat een reden zijn om later in een wade begraven of gecremeerd te worden. Nog nooit heb ik meegemaakt dat nabestaanden dit ‘bedachten’ voor de overledene. Altijd was dit al vastgelegd als ‘uitvaartwens’.
In Nederland is het al meer dan twintig jaar toegestaan om een overledene zonder kist te vervoeren en te begraven of cremeren. Toch zijn veel mensen verbaasd en vaak aangenaam verrast wanneer ze bij een uitvaart een overledene zien die in een (lijk)wade is gewikkeld.
Een wade is een kleed gemaakt van soepele, zachte stoffen. Door gebruik te maken van natuurlijke materialen is een wade milieuvriendelijk. De overledene kan nog gemakkelijk aangeraakt worden, dit geeft nabestaanden het gevoel dat meer contact mogelijk is. Mooi is dat de wade per dag verder kan worden gesloten, terwijl de gestalte zichtbaar blijft. Ook op deze manier is het mogelijk om de afstand tot de overledene, die immers elke dag groter wordt, tot uitdrukking te laten komen. In de plooien van de wade kunnen bloemen gestoken worden of briefjes of…
Naast de wade wordt gebruik gemaakt van een baar of opbaarplank. Deze baar zorgt er voor dat het lichaam makkelijker kan worden gedragen. Er zijn ook opbaarplanken waar een deksel overheen kan, als ‘bescherming’ bij de begrafenis of crematie (zie www.ibisproduct.nl en www.grafkist.nl).
Het koelen van het lichaam gaat niet anders dan bij opbaring op bed of in de kist. Bij opbaring op bed wordt het lichaam op de koeling gelegd, wanneer gebruik gemaakt wordt van een baar dan wordt de koeling op de schragen gelegd en hier komt de baar met het lichaam op.
Ik heb meegemaakt dat de overledene werd gewikkeld in de ‘grand foulard’ die daarvoor nog over de bank lag. Maar ook dat er gebruik werd gemaakt van speciaal hiervoor aangeschafte zijden of katoenen stoffen. Deze wades vindt men bijvoorbeeld op de site van Monique Rang van Wikkelgoed. In het voorjaar van 2012 liet ze op een bijeenkomst van het Netwerk Uitvaartvernieuwers haar nieuwste wade, de dag & nacht wade zien. Eén van de collega’s werd hierin gewikkeld en rondgedragen met behulp van een takkenbaar. Deze speciaal gemaakte takkenbaar kan tot 150 kg dragen.
Een andere collega liet zien dat het helemaal niet moeilijk is om met deze baar te ‘schouderen’, d.w.z. de baar op schouderhoogte te dragen. Omdat wade en baar veel lichter zijn dan een kist is dit aanmerkelijk minder moeilijk.
Gebruik maken van een wade en baar is niet eng, het is een mooi alternatief voor de harde, ongenaakbare kist.